Διδακτική πρόταση για την προσέγγιση του ρατσισμού με τη χρήση ταινιών

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στην χρήση κινηματογραφικών ταινιών για την προσέγγιση και διδασκαλία θεμάτων που σχετίζονται με το παγκόσμιο και διαχρονικό φαινόμενο του ρατσισμού. H μελέτη προσεγγίζει εννοιολογικά όρους που σχετίζονται με τη διαπολιτισμικότητα και την εφαρμογή της στην εκπαιδευτική διαδικασία, εξετάζει σφαιρικά τις διάφορες μορφές που μπορεί να πάρει ο ρατσισμός και καταλήγει στην αναγκαιότητα ένταξης της αντιρατσιστικής εκπαίδευσης στην εκπαιδευτική διαδικασία, στις πρακτικές που είναι δυνατόν να την υποβοηθήσουν, καθώς και στην ένταξή της στα αναλυτικά προγράμματα του σχολείου. Στη συνέχεια αναφέρεται στα οφέλη της χρήσης του κινηματογράφου στην εκπαίδευση, στην αξία του ως εργαλείο προώθησης της ενσυναίσθησης των μαθητών, όπως επίσης και στους τρόπους ένταξης και χρήσης του στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σημαντική θέση στην παρούσα διπλωματική εργασία καταλαμβάνει η πρόταση προσέγγισης αποσπασμάτων ταινιών, βάσει της οποίας δημιουργήθηκαν δυο ενδεικτικά σχέδια διδασκαλίας για συγκεκριμένες θεματικές ενότητες διαφορετικών μαθημάτων της Α' τάξης του γυμνασίου, με δραστηριότητες, οι οποίες εμπλέκουν στη προσέγγιση του φαινομένου του ρατσισμού τον κινηματογράφο, σκοπεύοντας να πλησιάσουν με βιωματικό και κριτικό τρόπο το επίμαχο θέμα του ρατσισμού, ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν αξίες και στάσεις, όπως ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η αποδοχή της ετερότητας, η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του εαυτού και του συνανθρώπου, η ελευθερία, η ισότητα, η κοινωνική δικαιοσύνη, η αρμονική συμβίωση. Ταυτόχρονα, η μελέτη στοχεύει και στον οπτικοακουστικό γραμματισμό των μαθητών, οι οποίοι καλούνται να «ξεκλειδώσουν» τη βασική «γραμματική» του κινηματογράφου (κάδρο, γωνία λήψης, μουσική, οπτικά εφφέ κ.α.) και να καταφέρουν να ερμηνεύσουν τις ταινίες με κριτικό τρόπο. Λέξεις κλειδιά : ρατσισμός, κινηματογράφος, διδακτική, διαπολιτισμική εκπαίδευση, ενσυναίσθηση, οπτικοακουστικός γραμματισμός

This thesis concerns the use of films to approach teaching and issues related to the global and timeless phenomenon of racism. The study approaches conceptual terms related to interculturalism and its application in the educational process, examines globally the various forms that racism can take and concludes the need to integrate anti-racist education into the educational process, in practices that can assist it, as well as integration into the detailed school curricula. It then refers to the benefits of the use of cinema in education, its value as a tool to promote the empathy of pupils, as well as on how to integrate and use it in the educational process. An important place in this study is the proposal film excerpts approach, based on which two indicative work plans were created for specific thematic units of different subjects of the first grade of high school, with activities that involve cinema in the approach of racism, so that students can acquire values and attitudes, such as respect for human dignity, the acceptance of diversity, the protection of human rights of himself and his fellow man, freedom, equality, social justice, harmonious coexistence. At the same time, the study aims and the visual literacy of students, who are required to "unlock" the basic "grammar" of film (screenplay, shot, angle, music, visual effects) and be able to interpret the films critically. keywords: racism, cinema, teaching, intercultural education, empathy, visual literacy